viernes, 18 de diciembre de 2009

O Nadal.


As festas de Nadal proponse celebrar o nacemento de Xesucristo en Belén.
Esta festa celébrase o 25 de decembro pola Igrexa católica, a Igrexa Anglicana, algunhas outras Igrexas protestantes e a Igrexa Ortodoxa Romanesa; e o 7 de xaneiro noutras Igrexas Ortodoxas que non aceptaron a reforma feita ao calendario juliano, para pasar ao noso calendario actual.

Con todo, como nos Evanxelios non mencionan datas, non é seguro que Jesús nacese ese día.

Orixes das festividades:

A festa pagá máis estreitamente asociada co Nadal que se celebra na actualidade era o Saturnal romano, o 19 de decembro, en honra de Saturno, deus da agricultura. Os romanos celebraban durante sete días con ruidosas festas e grandes banquetes. Na mesma data celebrábase no Norte de Europa unha festa de inverno similar, coñecida como Yule. Pero a diferenza das conmemoracións romanas, os nórdicos honraban aos deuses para conseguir que o Sol brillase con máis forza, queimando grandes troncos adornados con ramas e cintas.

A política da Igrexa primitiva con referencia a estas festividades foi absorber, en lugar de reprimir, os ritos pagáns existentes. Segundo a Enciclopedia Americana, edición 1944, "O Nadal... de acordo con moitas autoridades non se celebrou nos primeiros séculos da Igrexa Cristiá, xa que o costume do cristianismo en xeral era celebrar non o natalicio senón a morte de persoas importantes. A Pascua, instituida por autoridade bíblica no Novo Testamento, é unha conmemoración da morte de Cristo. No século quinto, a Igrexa Occidental deu orde de que fose celebrada para sempre, no mesmo día da antiga festividade romana en honra do nacemento do sol, xa que non se coñecía a data exacta do nacemento de Cristo".

Así o día de Nadal non foi oficialmente recoñecido ata o ano 345, cando por influencia de San Juan Crisóstomo e San Gregorio Nacianzeno proclamouse o 25 de decembro como data da Natividade.

O Nadal de hoxe:

As celebracións do Nadal, como as coñecemos hoxe, comezaron a tomar forma no século XIX. A árbore de Nadal ten a súa orixe en zonas xermanas, logo estendeuse por outras áreas de Europa e América. O costume de cantar panxoliñas, aínda que de antigas orixes, procede fundamentalmente do século XIX. Os cartóns de Nadal empezaron a utilizarse na década de 1870, aínda que a primeira delas imprimiuse en Londres en 1846. A imaxe de Santa Claus, co trineo, os renos e as bolsas con xoguetes, é unha invención estadounidense destes anos, aínda que a lenda de Papá Noel sexa antiga e complexa, e proceda en parte de San Nicolás e dunha figura medieval.

jueves, 17 de diciembre de 2009

J.L. Arsuaga.

Juan Luís Arsuaga Ferreras (Madrid, 1954) é licenciado e doutor en Ciencias Biolóxicas pola Universidade Complutense de Madrid e catedrático de Paleontología nesta mesma universidade.
Xa de neno mostraba un gran interese pola prehistoria xurdido da lectura de La Guerre du feu de J.-H. Rosny Aîné e as súas visitas a escavacións preto de Bilbao. Exerce como profesor visitante do Departamento de Antropoloxía do University College of London.
O 8 de abril de 1993 foi portada da revista Nature polo artigo sobre o descubrimento, en 1992, do cranio humano máis completo do rexistro fósil da Humanidade, o cranio número 5 que é o cranio de Homo heidelbergensis.
Membro do Equipo de Investigacións dos Xacementos Pleistocenos da Sierra de Atapuerca (Burgos, España) desde 1982, baixo a dirección de Emiliano Aguirre Enríquez e desde 1991 co-director xunto con José María Bermúdez de Castro e Eudald Carbonell Roura do Equipo que foi galardoado co Premio Príncipe de Asturias de Investigación Científica e Técnica de 1997 e o Premio Castela e León de Ciencias Sociais e Humanidades de 1997.
O 23 de xullo de 2008 concédeselle o premio "Antonio de Sancha", outorgado pola Asociación de Editores de Madrid, polo seu defensa da cultura por medio da divulgación científica.
Os achados de Atapuerca revelaron novos datos sobre os primeiros humanos que habitasen Europa. Isto contrasta co segredo ao redor das escavacións de Orce (Selecta, España), onde se atoparon utensilios humanos anteriores aos de Atapuerca.
É membro do Museo do Home de París, da Asociación Internacional para o Estudo da Paleontología Humana, Vicepresidente da comisión de Paleontología Humana e Paleoecología da INQUA (International Union for Quaternary Research) e foi conferenciante nas universidades de Londres, Cambridge, Zúric, Roma, Arizona, Filadelfia, Berkeley, Nova York, Tel Aviv...

viernes, 4 de diciembre de 2009

O LHC.

O LHC lanzará haces de protóns a unha velocidade próxima á da luz. Os haces chocarán entre si, e os científicos esperan que estes acontecementos dígannos máis acerca de como comezou o Universo. Facendo colisionar protóns uns contra outros e con moita velocidade, o LHC fará que estes se resquebrajen e orixinen pequenas subpartículas que son moi inestables e existen só durante unha fracción de segundo (logo lle recombinan para formar outras partículas). Sen embargo, segundo a teoría do Big Bang, toda a materia do Universo primitivo consistía nestas diminutas subpartículas. A medida que o Universo foise expandindo e enfriando, combináronse. O LHC podería revelar o mecanismo descoñecido do Big Bang.

Como funciona o LHC:
-Primeira etapa: dentro do LHC, todo comeza con simple tubo de gas comprimido (hidróxeno), que é inxectado nunha cámara onde lle lle extraen os electróns para deixar os núcleos ao espido (protóns). Como os protóns posúen unha carga eléctrica determinada (positiva), poden ser desprazados mediante un campo magnético que teña a mesma carga. Son acelerados ata un terzo da velocidade da luz.
-Segunda etapa: por cuestións de practicidad, o resto da aceleración non lle produce nun camiño lineal, se non circular, onde os protóns serán repetidamente empurrados por campos electromagnéticos, sendo primeiro divididos en 4 grupos e logo recombinados á saída desta etapa, cunha velocidade de 91,6% da velocidade da luz.
-Terceira etapa: os protóns ingresan a un dispositivo chamado sincrotón, outro anel de máis de 600 metros de diámetro que levaraos ata un 99,9% da velocidade da luz, coñecido como "punto de transición". Neste punto, os protóns xa non poden acadar máis velocidade (é a velocidade límite do noso Universo), pero como se os segue acelerando (se lles engade enerxía), compénsano expandindo a súa masa (fanse máis pesados). A enerxía que posúen agora os protóns é de decenas de miles de millóns de veces maiores á normal, e o seu peso unhas 25 veces superiores.
-Cuarta etapa: outro anel, esta vez de 7 quilómetros de circunsferencia, recibe os protóns para elevar a súa enerxía aínda máis: 450 GeV (Giga-ElectronVoltios), dunha forma similar á da etapa anterior.
-Quinta etapa: este anel é de 27km, e a súa función é moito máis complexa que as dos anteriores. Está dividido en dúas partes, como unha avenida, onde os protóns viaxan en direccións opostas, pero sen tocarse. Con isto lógrase que a forza da colisión, chegado o seu momento, sexa dobre. Pero antes diso, estarán xirando e sendo coidadosamente sincronizados con novos feixes provenientes das etapas anteriores durante media hora, ata que faia en circulación 2.800 grupos de protóns.Durante todo este proceso, o LHC continúa agregando enerxía aos feixes; pero como xa están tan preto da velocidade da luz, continúan "medrando" e cada protón chega a ter 7 Tera-eV e é 7.000 veces máis pesado que o normal.Finalmente, os electroimáns que dirixen os feixes lévanos a un curso de colisión. A enerxía total liberada por só dous protóns que coliden é de 14 TeV, proceso que se supón é similar ao do Big Bang.A explosión e as traxectorias das posibles sub-partículas resultantes da explosión serán analizadas polas supercomputadoras do LHC, revelando unha mecánica nunca antes observada polo Ser Humano: como funciona o Universo...

viernes, 13 de noviembre de 2009

As TIC.

As novas tecnoloxías da Información e Comunicación son aquelas ferramentas computacionais e informáticas que procesan, almacenan, sintetizan, recuperan e presentan información representada da máis variada forma. É un conxunto de ferramentas, soportes e canles para o tratamento e acceso á información. Constitúen novos soportes e canles para dar forma, rexistrar, almacenar e difundir contidos informacionais.
As TIC agrupan un conxunto de sistemas necesarios para administrar a información (especialmente os ordenadores e programas necesarios para convertera), almacenara, administrara, transmitira e encontrara. Os primeiros pasos cara a unha sociedade da información remóntanse á invención do telégrafo eléctrico, pasando posteriormente polo teléfono fixo, a radiotelefonía. A televisión, internet, a telecomunicación móbil e o GPS poden considerarse como novas tecnoloxías da información e a comunicación. A revolución tecnolóxica que vive na humanidade actualmente é debida en boa parte aos avances significativos nas tecnoloxías da información e a comunicación.
Os grandes cambios que caracterizan esencialmente esta nova sociedade son:
-A xeneralización do uso das tecnoloxías
-As redes de comunicación
-O rápido desenvolvimiento tecnolóxico e científico
-A globalización da información.

Gripe A.


A gripe A transmítese da mesma maneira que a gripe común: a través das pequenas pingas que saen do nariz ou da boca cando unha persoa contaxiada polo virus tuse, estornuda ou fala sen taparse o nariz e a boca.También se unha persoa tuse ou estornuda na man, o virus que contén pode transmitirse da súa man a calquera superficie que toque e pode sobrevivir na mesma durante un tempo. Obxectos cotiáns como varandas, pomos de portas, teclados, ratos de ordenador, teléfonos, etc... son as superficies máis comúns onde lle pode encontrar o virus da outra persoa touca estas superficies e despois tócalle a cara, pode resultar infectada. En ningún caso transmítese por vía dixestiva; polo tanto, a gripe A (virus H1N1) non lle transmite por consumo de carne de porco.

jueves, 12 de noviembre de 2009

A catástrofe de Chernobyl.

En Ucraína, a uns 100 quilómetros ao norte de Kiev o 26 de abril de 1986 á 1:23 hs. de (Moscova) o reitor numero 4 da central nuclear de Chernobyl sofre o maior accidente nuclear coñecido no seu tipo ata o presente.Só 90 minutos despois de haberse decidido reducir paulatinamente a potencia de xeración para iniciar un test no circuíto refrixerador do reactor 4 unha suma de circunstancias atribuíbles a fallas nos sistemas de control, a riesgosa desactivación do sistema de seguridade que supostamente requeria o test e a ineficaz actuación dos operadores ante a urxencia desatan a catástrofe.A só 2 minutos de haberse iniciado unha incontrolada xeración de vapor no núcleo do reactor esta queda fóra de control, superando en 100 veces os máximos admitidos; estoupan por sobrepresion os condutos de alimentacion e a coiraza protectora de grafito do núcleo producindose un pavoroso incendio, e a expulsión ao exterior de 8 toneladas de combustible radioactivo entre eles radioisotopos de iodo I131 e de cesio, estes ultimos cun período de desintegracion termo medio de 30 anos, tras unha dobre explosión que destrúe unha parte do teito da planta. As consecuencias da catástrofe afectan unha área con case 5 millóns de habitantes, contaminando o 23% da superficie da veciña Bielorrusia, partes de Rusia e Ucraína e algunhas rexións de Polonia, República Checa e Alemaña. As brigadas especializadas enfrontan a heroica tarefa de acorar os incendios e neutralizar o nucleo do reactor guindando toneladas de químicos e area desde os helicopteros. Polo menos 30 dos seus integrantes morren por niveis de exposición letal. Durante os seguintes meses outros liquidadores adicionais nun numero que en total estímalle en 600.000 entre militares, tecnicos e voluntarios traballan na construción dun sarcofago de concreto para selar as fugas e reducir a contaminacion nas adyacencias expostos a altas radiacións. Balance da catástrofeLa catástrofe inicialmente disimulada na súa verdadeira magnitude por Rusia transcende ao propagarse a radiación por toda Europa e requrirse explicacións. A próxima poboación de Pripiat é a primeira en ser evacuada, a radio exténdese pronto ata 30 kms. a outras localidades que tamén serán definitivamente evacuadas das que 40.000 corresponden a habitantes de cidade de Chernobil. Evacuacións sucesivas en áreas de perigo decrecente elevaron a suma total de relocalizados a preto de 350.000 persoas. A produccion agricola e gandeira nas zonas acadadas pola contaminacion deben ser destruídas e as áreas proximas á zona cero abandonado definitivamente. Unha década e media mas tarde a avaliación de vítimas totais por parte de organizacións non gobernamentais debido a contaminación directa ou por consecuencias indirectas da catástrofe ascendía a 20.000 persoas mortas ou con pronástico fatal debido ás afeccións contraidas debido á radiación e preto de 300.000 afectadas por distintos tipos de cancro. Estas estimacións seguen sendo descualificadas anos mas tarde polas autoridades gobernamentais alegando falta de estadisticas sanitarias confiables previas á catastrofe polo que supón que a mayoria destes casos é o resultado de transtornos preexistentes. Recente 20 anos despois, un informe das Naciones Unidas dá respostas definitivas sobre os seus alcances.

Mulleres cientificas.

En física Albert Einstein e Isaac Newton, en socioloxía Auguste Comte, en antropoloxía Claude Lévi-Strauss ou Bronislaw Malinowski, en matemáticas Blaise Pascal, en psicoloxía Sigmund Freud… Os científicos famosos son incontables por disciplina, e sexan famosos ou non, a realidade é que en xeral trátalle de homes.
Pero que hai das mulleres científicas? As universidades forman miles de futuras científicas, pero á hora de ocupar primeiras chairas o certo é que a nosa sociedade relégaas. Por iso, L’Oreal e New Scientist realizaron unha meritoria enquisa para reivindicar o papel das mulleres na ciencia listando as dez científicas máis importantes da historia.
A célebre química, Marie Curie, cabeza principal dos nosos coñecementos químicos da radiación, ocupa o primeiro lugar. Los restantes nove compartímosos a continuación.
1. Marie Curie. Investigadora da radioactividade.
2. Rosalind Franklin. Biofísica crucial para o coñecemento do ADN.
3. Hipatia. Fiolósofa neoplatónica destacada en matemáticas e astronomía.
4. Jocelyn Bell Burnell. Astrofísica descubridora do primeiro radiosinal de pulsar.
5. Ada Lovelace. Pioneira en programación informatica.
6. Lise Meitner. Física descubridora do protactinio.
7. Dorothy Crowfoot Hodgkin. Química pioneira na aplicación de raios X á bioquímica.
8. Sophie Germain. Matemática francesa destacada en seu achegue á teoría de números.
9. Rachel Carson. Figura clave en ecoloxía e a xeración de conciencia ambiental.
10. Jane Goodall. Primatóloga que estudou o uso de ferramentas en chimpancés.

viernes, 9 de octubre de 2009

Enerxía nuclear.

A enerxía nuclear procede de reaccións de fisión ou fusión de átomos nas que se liberan xigantescas cantidades de enerxía que se usan para producir electricidade. O combustible que se utiliza para producir esta enerxía é o uranio, que se encontra na natureza en cantidades limitadas (recurso NON renovable).
·Comezo:No 1956 puxose en marcha, en Inglaterra, a primeira planta nuclear xeradora de electricidade para uso comercial.Ao principio a enerxía nuclear foi acollida con entusiasmo, pero xa nas décadas dos 70 e 80 a sociedade comezou a rexeitar esta idea, polo risco que se corría no caso de que lle producise un accidente e polos residuos nucleares.
·Proceso:O uranio que se usará no reactor, prepárase en pequenas pastillas de dióxido de uranio (cada unha contén enerxía equivalente a unha tonelada de carbón), que se pon en varetas para logo introducirse no reactor.O núcleo dun átomo de uranio é bombardeado por neutróns e rómpese dando lugar a dous átomos e liberandose dous ou tres neutróns que inciden sobre outros átomos de uranio, que viran a romperse, orixinandose unha reacción en cadea e liberando gran cantidade e enerxía.Esta enerxía ísase na central para converter auga en vapor, e que este mova unhas turbinas para xerar electricidade.
·Unha central nuclear consta de catro partes:
-Un reactor no que se produce a fisión.
-Un xerador de vapor no que a calor producida pola fisión ísase para facer hervir auga.
-Unha turbina que produce electricidade coa enerxía contida no vapor.
-Un condensador no que lle enfría o vapor, convertendoo en auga líquida.
·Argumentos a favor da enerxía nuclear:
-É unha enerxía limpa, non provoca emisións.
-É económica.
-Produce unha gran cantidade de enerxía.
-É segura.